AKTIVNOSTI VODOVODA ZA PREVAZILAŽENJE PROBLEMA KOD SMANJENOG DOTOKA VODE NA IZVORIŠTU

Zbog dugotrajnog sušnog perioda , globalne promjene klime , sječe šume i slično, poslednjih godina dolazi do smanjenja dotoka vode na izvorištu Tilava, u periodu od kraja ljeta i početka jeseni. Prvo  smanjenje dotoka desilo se 2019. godine i to  zadnja sedmica oktobra i prva sedmica  novembra. Nestašica vode 2020. godine javila se krajem novembra i početkom decembra,  takođe u trajanju 15–ak dana. Ove godine nestašica vode počela je u julu mjesecu .

Svaku nestašicu vode (zbog smanjenja protoka u mreži a sami tim i pada pritiska ) prvo osjete potrošači viših dijelova prve zone vodosnabdjevanja- tj. zone gravitacije. Tada bez vode ostaju  padinski dijelovi Igmana, viši spratovi stambenih zgrada koji u normalnim uslovima ne zahtijevaju ugradnju pumpnih postrojenja, kao i pumpe koje distribuiraju vodu u II visinsku zonu, koje  ne mogu da se uključe zbog smanjenog dotoka i pada pritiska ( Gornji Kotorac, Gornje Mladice  i Donje Mladice 4).

Već pri prvoj nestašici vode KP ,,Vodovod i kanalizacija,, a.d. Istočno Sarajevo preduzelo je određene mjere i radnje  da prevaziđemo  problem  nestašice vode  u narednom periodu.

• Jedna od osnovnih mjera bila je smanjenje nivoa gubitaka  na optimalan nivo
• zatim praćenje izdašnosti postojećih vrela u blizini Filter postrojenja, koja bi se mogla uključiti u sistem vodosnabdijevanja.

 Definisali smo sedam osnovnih zona bilansiranja, uradili  četiri  šahta u definisanim zonama  za konstantno praćenje protoka i pritiska na mreži. Nabavili i ugradili  neophodnu mjernu opremu (ubodni mjerači protoka i pritiska)   u ta četiri šahta . Nabavili dodatnu opremu za istraživanje  i lociranje kvarova na mreži. Takođe konstantno smo mjerili izdašnost pojedinih vrela u blizini Filter postrojenja.

Obzirom da su se vrelo Kasipovac i vrelo Topličina  pokazali kao vrela sa prihvatljivom izdašnosti pristupili smo izradi neophodne  projektne dokumentacije.  Dio projekta je realizovan u julu  ove godine. Postojeće vrelo Topličina je rekonstruisano, kao i rezervoar pored vrela , ugrađeno je pumpno postrojenje i položen potisni vod od pumpne stanice do Filter postrojenja.  Drugo izvorište, Kasipovac  se nalazi u privatnom posjedu pa do rješenja imovinsko pravnih odnosa (koje rješava lokalna zajednica ) nismo mogli raditi kaptažni objekat kao ni transportni vod do rezervoara. U rezervoaru, koji je zajednički za ova dva vrela, smo prilikom rekonstrukcije ugradili ulazni vod  i za Kasipovac. Takođe nabavljena  pumpa zadovoljiće i količine vode sa vrela Kasipovac.  Sve radove izvodilo je naše preduzeće, a troškove je snosila Opština Istočno Novo Sarajevo.  Vrijednost  investicije  za oba vrela  je 91.880,00 KM

Kako prilikom nestašice vode pumpna postrojenja koja se nalaze na granici prve zone ne mogu  da se uključe i pumpaju vodu u drugu visinsku zonu  preduzeli smo  određene mjere da i ove probleme prevaziđemo.

Obzirom da je Gornji Kotorac bio jedno od najugroženijih naselja zbog nemogućnosti rada pumpe, planirano je da se na glavnom transportnom cjevovodu (koji  se ne smije ostaviti bez vode) ugradi pumpno postrojenje koje će samo u slučajevima smanjenog dotoka obezbijediti  dovoljno vode da se glavna pumpa u Gornjem Kotorcu može uključiti i tako  puniti rezervoar te  da stanovništvo ima uredno vodosnabdijevanje.  Uz  pomoć Opštine Istočna Ilidža koja je pored finansiranja obezbijedila i  lokaciju za  novu pumpu ovaj posao je uspješno završen. Sve radove izvodilo je naše preduzeće. Vrijednost investicije je 30.000,00KM

Za prevazilaženje problema  u Donjim Mladicama IV, i Gornjim Mladicama , takođe smo izvršili zamjenu pumpnog postrojenja u pumpnoj stanici Donje Mladice . Novo postrojenje može da se uključi na znatno nižem ulaznom pritisku  od prethodnog pumpnog postrojenja.

Takođe višegodišnji problem  višespratnih zgrada u naselju Famos (Trg Miroslava Berjana) koji su ostajali bez vode,  prebacili smo sa gravitacije na potisni vod pumpnog postrojenja Donje Mladice. To je zahtijevalo polaganje novog voda sa potiska pumpe do priključka u naselje u dužini od 165m. I ovaj projekat je završen , projekat je  finansirala  Opština Istočna Ilidža a izvodilo naše preduzeće . Vrijednost investicije 11.500,00KM.

Istovremeno, aplicirali smo i prošli projekat kod Fonda za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske u svrhu  detaljnih hidrogeoloskih istraživanja pitkih podzemnih voda u širem području naselja Toplik i Tilava. U planu je određivanje mikrolokacije za istražno- eksploatacionu bušotinu koja bi se nakon pozitvnog rezultata pretvorila u eksploatacioni bunar a čime bi, nadamo se, dobili dodatne količine vode.

Takođe uradili smo i projekat dovoda vode  sa izvora Grabski mlini  koje se nalazi u naselju Kijevo, Opština Trnovo. Izdašnost vrela je oko 35  l/s a trenutna potrošnja naselja  je značajno manja od  izdašnosti vrela. Dozvolu  za ovaj projekat izdaje  resorno Ministarstvo , dovodni cjevovod  bi se polagao duž regionalnog puta Sarajevo – Foča. Saglasnost na trasu cjevovoda daju ,,Putevi RS,, . Vrijednost investicije je oko 2 000 000,00 KM, i u realizaciju ovog projekta svakako pored vodovoda moraju se uključiti Grad Istočno Sarajevo , i Opštine Istočno Novo Sarajevo i Istočna Ilidža .

Prioritetni cilj je obezbjeđenje dodatnih količina vode, minimalno 50 l/s što bi nam dalo sigurnost ukoliko se narednih godina ponovo desi ovako ekstremno smanjena izdašnost izvorišta Tilava usljed dugotrajnih suša.